Proefjes doen met kinderen vind ik erg leuk. Met een proefje gebeurt er altijd iets bijzonders, iets onverwachts wat kids geweldig vinden. En daarnaast is het vaak nog leerzaam ook. En dat geldt zeker ook voor dit proefje; de cartesiaanse of cartesische duiker. Dat is een hol voorwerp dat normaal drijft, maar zinkt als je de vloeistof waarin het drijft onder druk zet. Die cartesische duikertjes kun je op internet ook wel vinden – in de vorm van een poppetje of kwal bijvoorbeeld – maar het is nog leuker om er zelf één te maken om er daarna het proefje mee te doen. Ik laat je zien hoe!
Wat heb je nodig?
- Ballon
- Pipet, o.a. te koop via Bol.com voor €2,69 per 10 stuks.
- Moer die om de pipet heen past
- Doorzichtige plastic fles met dop, gevuld met water
- Schaar
- Optioneel: watervaste stift
De cartesische duiker maken
- De eerste stap is optioneel; je kunt je ballon versieren met watervaste marker. Omdat het bijna Halloween is, heb ik van die van mij een spook gemaakt. Maar je kunt van een gekleurde ballon ook een monster maken of een tropische vis.
- Schuif dan de moer om de steel van je pipet om hem te verzwaren. Daarna steek je de pipet in de ballon, het ‘luchtkussentje’ eerst, tot de ballon tot net over de moer zit.
- Knip de steel van de pipet zo’n 3 centimeter onder de ballon af.
- Je cartesische duiker is nu klaar. Tijd om te kijken of hij het ook echt doet! Doe je spookjes met de steel naar beneden in de fles met water. Vul de fles aan totdat het water tot het randje komt en draai dan de dop er op.
- Knijp in de fles en kijk wat er gebeurt! Je cartesische of cartesiaanse duiker zakt naar beneden. En als je de fles weer los laat, stijgt hij weer omhoog. Het lijkt nu net op een zwevend spookje!
Hoe komt het dat de cartesische duiker zinkt en stijgt?
De lucht in de duiker zorgt ervoor dat hij blijft drijven. Maar op het moment dat je de druk in de fles laat toenemen door erin te knijpen, wordt ook de lucht in de duiker – de pipet – samen geperst. En daardoor verplaatst hij minder vloeistof (het water) en vermindert ook de opwaartse kracht waardoor hij zinkt. Valt de druk daarna weer weg, dan komt duiker weer omhoog. De duiker demonstreert de wet van Archimedes en de Algemene gaswet. Mocht je nog benieuwd zijn naar hoe de cartesische of cartesiaanse duiker aan zijn bijzondere naam is gekomen; hij is vernoemd naar René Descartes die hem rond 1640 bedacht zou hebben.
Nog meer leuke proefjes en experimenten voor kinderen
Ik hoop dat je de proef met de cartesische duiker leuk vindt. Mocht je hem zelf ook gaan doen, laat je me dan weten hoe het bij jou is gegaan? Dat kan hieronder door een reactie achter te laten. Of je deelt jouw ervaring met ons via Facebook of Instagram door ons in je post te taggen.
Ben je op zoek naar nog meer leuke experimenten voor kinderen, dan moet je zeker ook nog even verder op ons blog kijken. We hebben eerder bijvoorbeeld deze raket gemaakt die echt opstijgt. En deze vulkaan die je echt kunt laten uitbarsten is ook een super leuk proefje voor thuis. En wil je eens proberen om zelf roomijs te maken zonder vriezer, dan moet je absoluut dit blog eens lezen.
In de toekomst zal ik zeker nog vaker toffe proefjes doen. Wil je daar nou niets van missen, abonneer je dan ook nog even (gratis) op ons YouTube kanaal. Daar verschijnt wekelijks een leuke, nieuwe creatieve video!
Geen reacties