Vind jij het belangrijk om je kinderen bewust op te voeden? Laat ze dan van jongs af aan zien hoe je met kleine, bewuste keuzes een groot verschil maakt. Zo draag je bij aan een groenere wereld én geef je jouw kinderen mooie waarden mee waar ze hun hele leven iets aan hebben. Om je op weg te helpen, hebben wij 10 fijne en praktische tips op een rij gezet die je zonder veel moeite kunt toepassen. Duurzaam opvoeden is namelijk niet alleen heel goed voor een gezonde planeet, maar ook nog eens heel simpel!
Duurzaam opvoeden – 10 praktische tips
1. Bewust eten & drinken
Kinderen gaan vaak al van kleins af aan mee in het winkelkarretje de supermarkt in. Ze zitten dus met hun neus bovenop de keuzes die jij maakt; een perfecte kans voor een lesje bewustwording rondom eten en drinken! Kies bijvoorbeeld zoveel mogelijk voor verse, lokale producten. Die hebben de minste impact op het milieu, omdat ze minder energie en hulpstoffen verbruiken. Ook seizoensgroenten en -fruit zijn een goede keuze: beter voor het milieu én vaak goedkoper. Biologische producten zijn daarnaast ook duurzaam, omdat ze zonder chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest worden geteeld.
Thuis kun je samen kruiden kweken of een uitstapje maken naar een boerderij. Zo ontdekken kinderen waar groenten groeien, hoe melk wordt gemaakt en dat eten een lange weg aflegt voordat het op ons bord ligt. Een andere tip: laat je kinderen zien hoe je voedselverspilling voorkomt. Maak van kliekjes een creatieve lunch, zoals een soep van restjes groente of wentelteefjes of tosti’s van oud brood. Goed voor de planeet en fijn voor je portemonnee!
2. Kies voor duurzame kleding
Duurzaam opvoeden betekent ook slim omgaan met kleding. Zeker bij kinderen die vaak sneller groeien dan je kasten kunt vullen. Kies daarom bijvoorbeeld voor tweedehands kleding. Op platforms als Marktplaats of Vinted vind je volop kinderkleding die makkelijk een tweede, derde of zelfs vierde ronde mee kan. Ook een kleding ruilmiddag met vriendinnen en hun kinderen of een bezoek aan een tweedehands winkel is een leuke en duurzame optie.
Liever nieuw? Kies dan voor duurzame kledingmerken die kleding op een eerlijke en milieuvriendelijke manier produceren, vaak met natuurlijke materialen zoals biologisch katoen, hennep, bamboe of tencel. Zo help je niet alleen de planeet, maar zorg je ook voor een bewuste garderobe voor je kinderen.
3. Speelgoed: less is more!
Laten we eerlijk zijn: kinderen kunnen uren zoet zijn met speelgoed, maar hoeveel hebben ze écht nodig? Ze verzamelen er namelijk nogal wat van gedurende hun leven. Dat begint al met kraamcadeautjes bij de geboorte en gaat zo door met iedere verjaardag en feestdagen zoals Sinterklaas of Kerst. En voor je het weet heb je een mini-speelgoedwinkel in huis, waarvan meer dan de helft niet wordt gebruikt omdat je kind vergeet wat hij of zij allemaal heeft. Zonde van het geld én voor het milieu! Je zult zien dat kinderen hierdoor creatiever worden, omdat ze zelf nieuwe manieren ontdekken om met hun speelgoed te spelen.
Overweeg ook tweedehands speelgoed of duurzame speelgoedmerken. Of wat dacht je van speelgoedverhuur? Een speelgoedabonnement leert kinderen dat niet alles van hen hoeft te zijn en dat lenen en delen ook heel leuk is. Zo geef je ze een mooie les in bezit en duurzaamheid.
4. Duurzame technologie
Ook technologie speelt een grote rol in het leven van je kinderen, zeker naarmate ze ouder worden. Denk aan hun eerste telefoon, tablet of laptop. Maar als je een apparaat voor ze aanschaft, hoeft dat niet per se gloednieuw te zijn. Heb je bijvoorbeeld al eens gedacht aan een refurbished iPhone12, telefoon, laptop of tablet? Refurbished apparaten zijn tweedehands, maar worden volledig gecontroleerd en opgeknapt, waardoor ze vaak nog jaren meegaan. Dit bespaart grondstoffen en energie en is daardoor een duurzamere keuze. Zo goed als nieuw, maar met een kleinere impact op het milieu dus.
Duurzaam opvoeden betekent ook dat je kinderen leert om zorgvuldig met hun spullen om te gaan, zeker met technologie. Door ze verantwoordelijkheid te geven voor hun apparaten, leren ze dat duurzaamheid niet alleen gaat om wat je koopt, maar ook om hoe je ermee omgaat. En wat de gevolgen zijn als je onzorgvuldig bent of je spullen laat rondslingeren. Zo ontwikkelen kinderen meer respect voor hun eigendommen.
5. Zet de kraan uit!
Kraanwater gebruiken we elke dag, gemiddeld zo’n 120 liter per persoon. Maar met een paar simpele tips kun je dat flink terugschroeven. Vaak douchen kinderen (en volwassenen trouwens ook) erg lang, omdat ze dol zijn op water. Maar iedere minuut onder de douche kost 8 liter drinkwater. Zet er eens een stopwatch naast en daag de kids uit om binnen 5 minuten klaar te zijn. Reken maar uit hoeveel water dat jullie per douchebeurt, per week en per jaar bespaart! En kies uiteraard voor duurzame verzorgingsproducten, zonder schadelijke stoffen die via het doucheputje in de natuur terecht komen.
Leer kinderen daarnaast ook het water uit te zetten tijdens het tandenpoetsen of handen inzepen en de kleine knop op de wc te gebruiken. En als je ze zover krijgt om de auto te wassen of de tuinplanten water te geven, geef ze dan niet de tuinslang maar vul gewoon een emmer of gieter. Door kinderen dit soort kleine gewoontes aan te leren, maak je samen al snel een groot verschil.
6. Recycle en upcycle
Leer je kinderen dat afval scheiden erbij hoort. Zo wordt het voor hen vanzelfsprekend en hoeven ze het zichzelf later niet meer aan te leren. Maak het extra makkelijk en aantrekkelijk door in de keuken, bijkeuken of schuur verschillende bakken neer te zetten met plaatjes voor gft-afval, restafval, papier, plastic en glas. En leer ze ook om zo min mogelijk afval te produceren. Bijvoorbeeld door hun schoollunch niet in een plastic zakje, maar in een broodtrommel mee te geven.
Upcyclen – het hergebruiken van oude spullen voor nieuwe doeleinden – is ook een geweldige manier om creatief met duurzaamheid bezig te zijn. Laat kinderen zien hoe je van oude materialen iets nieuws maakt, zoals een poppenhuis van een kartonnen doos of knutsel samen iets van lege wc-rollen. Zo leren ze dat spullen waarde hebben, zelfs dingen die meestal in de prullenbak verdwijnen.
7. Respect voor de natuur
Een ander belangrijk onderdeel van duurzaam opvoeden is je kinderen respect voor de natuur bijbrengen. Door samen de natuur in te gaan, leren kinderen al vroeg dat planten, dieren en zelfs het kleinste insect hun eigen rol hebben in het ecosysteem. Maak regelmatig uitstapjes naar het bos, strand of park en laat ze zien hoe mooi en bijzonder onze omgeving is. Je kunt ze bijvoorbeeld leren om geen afval achter te laten, voorzichtig te zijn met planten en dieren en zelf een bijdrage te leveren door bijvoorbeeld zwerfafval op te rapen. Samen kleine acties ondernemen zorgt ervoor dat kinderen een blijvende band met de natuur opbouwen en leren dat we goed moeten zorgen voor de wereld om ons heen.
5 Leuke manieren om kinderen iets te leren over duurzaamheid
Wil je je kinderen op een speelse manier kennis laten maken met duurzaamheid? Hier zijn vijf eenvoudige en leuke tips:
1. Maak een groente- of kruidentuin – Geef je kinderen hun eigen stukje tuin of een paar potten om hun eigen groenten en kruiden te kweken. Zo leren ze dat planten tijd en zorg nodig hebben en waarderen ze het eten meer.
2. Duurzaam koken met kinderen – Laat je kinderen helpen bij het bereiden van duurzame maaltijden. Bespreek waar het eten vandaan komt en waarom bepaalde producten seizoensgebonden zijn. Van snijden tot mengen, laat ze met alles meedoen!
3. Doe een trashure hunt – Maak van zwerfafval verzamelen een spel door het doen van een zwerfafval speurtocht. Dat kan met één kind, maar ook met meerdere tegelijkertijd. Hier vind je onze gratis printable en tekst en uitleg over hoe je een trashure hunt aanpakt.
4. Maak een insectenhotel – Help de natuur een handje door samen een insectenhotel te maken. Je kinderen leren meteen waarom insecten belangrijk zijn en krijgen zo respect voor alle levende wezens.
5. Lees boeken over duurzaamheid – Er zijn veel kinderboeken die op een speelse manier onderwerpen zoals recyclen, de natuur en duurzaam leven behandelen. Lezen hierover kan inspirerend en leerzaam zijn voor kinderen.
8. Zuinig omgaan met energie
Leer kinderen in het kader van duurzaam opvoeden ook zuinig om te gaan met energie door simpele afspraken te maken. Zoals: ‘De laatste doet het licht uit en sluit de deur,’ ‘haal ongebruikte stekkers uit het stopcontact,’ en ‘zet schermpjes en andere apparaten na gebruik helemaal uit, in plaats van op stand-by.‘ Zet daarnaast de verwarming standaard een graadje lager in huis. Klaagt er iemand over de kou? Maak het dan gezellig door samen onder een dekentje op de bank te kruipen of trek je kind een extra trui, dikke sokken of warme sloffen aan. En leg uit dat jullie op deze eenvoudige manier toch een mooie bijdrage leveren aan een gezondere planeet. Dat verwarmt de kids vast ook een beetje, figuurlijk dan!
9. Kies voor milieuvriendelijk vervoer
Laat kinderen kennismaken met duurzame manieren van vervoer, zoals wandelen, fietsen, of het openbaar vervoer. Voor korte afstanden kun je samen de fiets pakken of een keer met de bakfiets op pad gaan. Door kinderen te leren dat de auto niet altijd nodig is, ontwikkelen ze een bewuste houding ten opzichte van vervoer en leren ze dat hun keuzes invloed hebben op het milieu. Bovendien is het vaak nog leuk en gezond ook om lekker op het fietsje te stappen!
10. Geef zelf het goede voorbeeld
En dan de laatste en misschien wel belangrijkste tip. Kinderen leren vooral door te zien wat jij doet. Duurzaam opvoeden doe je dus het beste door zelf bewuste keuzes te maken en uit te leggen waarom je die keuzes maakt. Bijvoorbeeld: “We nemen een herbruikbare tas mee, zodat we straks geen plastic tasje in de winkel hoeven te kopen. Dat helpt de natuur.” Deze uitleg zorgt ervoor dat kinderen begrijpen waarom jullie bepaalde dingen doen en dat zij later als vanzelf dezelfde keuzes zullen maken.
Duurzaam opvoeden hoeft zoals je leest dus helemaal niet ingewikkeld te zijn. Door kleine, bewuste keuzes te maken en je kinderen te laten zien hoe zij zelf een verschil kunnen maken, geef je ze waarden mee waar ze hun hele leven wat aan hebben. Zo leggen jullie samen de basis voor een groenere toekomst!
We zijn benieuwd of jullie al bezig zijn met duurzaamheid in de opvoeding. En zo ja, hoe pakken jullie dat aan? Deel je ervaringen vooral door hieronder een reactie achter te laten – we horen graag van je!
Geen reacties