Fluoride in tandpasta: Wel of niet veilig voor kinderen?

Dit verhaal begon met een pakketje dat bezorgd werd, met daarin een tandpasta zonder fluoride. De tube zag er tof uit, de tandpasta werd goedgekeurd door mijn kids en het leek me leuk om hem met jullie te delen op Lady Lemonade. Om iets meer te kunnen vertellen over dat hele fluoride gebeuren, besloot ik wat extra info te zoeken over het verschil tussen een tandpasta met én zonder fluoride. En toen plopte de ene na de andere waarschuwing in Google omhoog: ‘Fluoride is vergif!‘ Maar wait a minute… Daar poets ik toch altijd heel braaf 2x per dag het gebitje van mijn kinderen mee schoon?! En dus besloot ik om uit te zoeken of fluoride in tandpasta nu wel of niet goed is voor kinderen.

Heel eerlijk: Bij bepaalde voedingsproducten sta ik de verpakking te scannen op e-nummers, maar de ingrediëntenlijst van tandpasta had ik nog nooit onder de loep genomen. Ik kijk altijd naar de leeftijd op de tube en daarna valt de keuze op het leukste figuurtje, favoriete smaakje van mijn jongens en of de tandpasta in de aanbieding is. Best gek eigenlijk voor een product dat je dagelijks gebruikt. Zeker omdat mijn kinderen het nog wel eens doorslikken.

Wat is fluoride nu precies?

Het eerste wat mij tijdens mijn zoektocht opvalt, is de tweestrijd die er heerst rondom fluoride. Je hebt kamp “fluoride is vergif” versus “fluoride beschermt je gebit”. Een grijs gebied is er niet. En uit beide kampen komt een andere definitie van wat fluoride nu eigenlijk is en waar het vandaan komt. De website Gezondheidenvoeding.nl schrijft bijvoorbeeld: “Fluoride is een giftig afvalproduct dat vrijkomt bij het produceren van fosfaat meststoffen en aluminium.” Terwijl Tandenpoetstips.nl weer zegt dat fluor in de vorm van fluoriden een sporenelement is dat van nature overal in het milieu voorkomt. En dat klinkt alweer een stuk vriendelijker. Maar wie heeft gelijk?

‘Lees ook: DIY: Dino tandenborstelhouder en timer.’

Wat doet fluoride?

Dat fluoride goed is voor je gebit, daar is bijna iedereen het wél met elkaar over eens. Er is wetenschappelijk aangetoond dat fluoride je tanden beschermt en gaatjes helpt voorkomen. Maar dit voordeel gaat alleen op als je fluoride aanbrengt op je gebit en niet als je het inneemt. Het gebruik van fluortabletjes dat jarenlang gepromoot werd als preventieve behandeling tegen gaatjes bij kinderen tussen de 0 en 4 jaar, is dus in 2011 uit Advies Cariëspreventie geschrapt. Mooi, die hebben mijn kinderen dus nooit gehad.

Is Fluoride giftig?

Maar is fluoride nu giftig? Naast de goede eigenschappen voor je gebit, kan fluoride – bij overmatig gebruik – inderdaad ook schadelijk zijn voor de rest van je lichaam, ontdek ik. “Wie lange tijd veel fluoride gebruikt, kan bruine vlekken en strepen op de tanden krijgen. Dit worden zebratanden genoemd. Ook kunnen nieren, botten, zenuwen en spieren worden aangetast bij overmatig gebruik van fluoride”, is te lezen op de website van het Voedingscentrum. En ook een onderzoek, uitgevoerd door Harvard School of Public Health (2012) en gebaseerd op 27 eerdere studies over fluoride,  concludeert dat blootstelling aan fluoride het IQ met zeven punten kan laten dalen. Ook vond men sterke aanwijzingen dat fluoride een negatieve invloed heeft op de cognitieve ontwikkeling van kinderen en blijkt dat een te hoge fluoride inname tijdens de zwangerschap een negatief effect heeft op de ontwikkeling van de hersenen van de baby. Risico’s die volgens de onderzoekers niet mogen worden genegeerd en verder onderzoek naar de effecten van fluoride op de ontwikkeling van hersenen vragen.

Wat is teveel?

Maar wat is dan teveel? Bij welke hoeveelheid is fluoride schadelijk? Dat antwoord vind ik bij de Europese VoedselveiligheidAutoriteit (EFSA) die voor een veilige inneming van fluoride de volgende bovengrenzen vastgesteld heeft:

• 1,5 milligram per dag voor kinderen van 1 tot 3 jaar
• 2,5 milligram per dag voor kinderen van 4-8 jaar
• 5 milligram per dag voor kinderen van 9-14 jaar
• 7 milligram per dag voor volwassenen.

Van een acute fluoridevergiftiging bij kinderen kan worden gesproken bij inname tot 25 mg fluoride. Deze hoeveelheid komt overeen met een ¼ tube gewone fluoride tandpasta, ½ tube fluoride peutertandpasta, 100 fluoridetabletjes of 25 ml spoelvloeistof met 0,1% fluoride. Als dit gebeurt, dan is het belangrijk dat je je kindje zo snel mogelijk laat braken en veel melk laat drinken. Het calcium in de melk bindt het fluoride namelijk en remt de opname ervan uit de maag.

En de grootste shocker: Wanneer je kind in korte tijd 75 mg fluoride (¾ à 1 tube fluoridetandpasta) of meer binnen krijgt, moet je zo snel mogelijk naar het ziekenhuis om zo nodig de maag leeg te laten pompen en te laten spoelen. De hoeveelheid van 75 mg fluoride kan dodelijk zijn voor een kind!

‘Lees ook: Deze foto’s van je kind moet je NIET online zetten.’

Conclusie

Een pasklaar antwoord op de vraag of je een fluoride tandpasta voor kinderen gewoon veilig kunt blijven gebruiken heb ik dus eigenlijk niet echt gevonden. Fluoride heeft zichzelf bewezen als beschermer van het gebit, maar is ook bewezen giftig bij overmatig gebruik. Dat je kind kan overlijden door een tube tandpasta vind ik best heftig. Natuurlijk kun je je houden aan de juiste dosering, maar juist kinderen slikken tandpasta graag door. En zelfs als ze het wel uitspugen en hun mond goed spoelen, dan nog komt de fluoride in hun lijf terecht via de slijmvliezen in de mond. Dat er door Harvard sterke aanwijzingen zijn gevonden dat fluoride negatieve effecten heeft op de hersenen van kinderen doet mij ook afvragen wat de lange termijn gevolgen zijn van de dagelijkse kleine dosis die je binnen krijgt. Kanttekening is wel dat veel van de studies waarop het Harvard onderzoek gebaseerd is vooral gaan om fluoride in water en in China en Amerika uitgevoerd zijn, waar fluoride aan drinkwater toegevoegd wordt. Ik ben dan ook benieuwd naar de uitkomsten van een volgend onderzoek.

Tandpasta met óf zonder fluoride?

Of je een tandpasta met óf zonder fluoride gebruikt, is dus vooral een afweging die je voor jezelf moet maken. Omdat ik zelf een behoorlijk slecht gebit heb en dit in de familie zit, heb ik besloten om de tanden van mijn kinderen wel te blijven poetsen met tandpasta met fluoride. Dit wordt ook aangeraden door mijn eigen tandarts. Wel ben ik me na het lezen van alle informatie bewuster geworden van de gevaren van tandpasta. De tandpasta staat nu hoog op een plek waar mijn kinderen zelf niet bij kunnen. En ik ben er nog alerter op dat mijn kinderen de tandpasta niet doorslikken. Ook vind ik het nu gek dat kindertandpasta meestal een ‘lekker’ smaakje heeft en dus aantrekkelijker wordt gemaakt om op te eten. Als ik niet oplet, dan slurpt mijn jongste echt de tandpasta van zijn tandenborstel af nog voordat ik kan beginnen met poetsen. Die druk ik nu dus helemaal tussen de haren van de borstel voordat ik begin.

Ik ben erg benieuwd waarmee jij de tanden van je kinderen poetst? En of je bewust een keuze hebt gemaakt voor een tandpasta met óf zonder fluoride?