Hoe vertel je kinderen dat je gaat scheiden? Tips voor een moeilijk gesprek

Je hebt besloten om te gaan scheiden. Een moeilijke keuze, maar misschien is het nog wel moeilijker om dit nieuws met je kinderen te delen. Je wil natuurlijk niets liever dan ze beschermen tegen verdriet, maar toch moet je ze vertellen dat papa en mama niet meer samen verder gaan. Alles behalve een makkelijk gesprek. Daarom vind je hier fijne tips en adviezen om je op weg te helpen. Want met de juiste voorbereiding, eerlijkheid naar de kinderen en een flinke dosis liefde kun je het vertellen dat je gaat scheiden zo goed mogelijk aanpakken.

De kinderen vertellen dat jullie gaan scheiden

Waarom is dit gesprek zo belangrijk?

Je kinderen vertellen dat je gaat scheiden, is niet iets wat je zomaar even tussendoor doet om er maar vanaf te zijn. Een scheiding kan voor hen voelen als een aardverschuiving in hun veilige wereld. En hoe je dit nieuws brengt, heeft een grote invloed op hoe de kinderen ermee omgaan. Een goed voorbereid gesprek kan de pijn wat verzachten, terwijl onduidelijkheid of verwarring het juist erger maken. Jullie als ouders hebben dus de sleutel in handen om de kinderen te helpen door deze moeilijke tijd heen te komen.

Een goede voorbereiding

De eerste tip is misschien wel de belangrijkste: bereid je goed voor. Dit klinkt logisch, maar vaak wordt het toch onderschat. Het gaat er niet alleen om wat je zegt, maar ook hoe en wanneer je het zegt.

• Plan het gesprek samen met je partner: Als het kan, is het fijn om dit gesprek samen te voeren. Dit laat de kinderen zien dat jullie als ouders, ondanks alles, nog steeds een team zijn als het gaat om jullie kinderen. Bespreek van tevoren wat je precies gaat zeggen, zodat je niet voor verrassingen komt te staan. Gaat de omgang met je ex-partner lastig? Dan is scheiden en mediation misschien een goed idee. Een mediator verbetert de communicatie tussen jullie en kan bovendien meer vertellen over de emotionele reactie en verwerking van een scheiding bij kinderen.
• Kies het juiste moment en de juiste plek: Timing is everything. Zorg dat je voldoende tijd hebt en dat er geen afleidingen zijn. Een rustige zondagmiddag thuis, zonder directe verplichtingen, is bijvoorbeeld beter dan snel even tussen de zwemles en het avondeten door. En het is fijn om dit op een plek te doen waar de kinderen zich op hun gemak voelen, dus bij voorkeur thuis.
• Vertel het aan alle kinderen tegelijk: Hebben jullie meer dan één kind? Vertel het dan aan alle kinderen tegelijk. Zo kunnen ze steun vinden bij elkaar. En daarnaast vertel je ze allemaal precies hetzelfde, waardoor er ook geen misverstanden kunnen ontstaan.
• Houd rekening met de leeftijd van je kinderen: Denk van te voren al na over hoe je de kinderen over de scheiding gaat vertellen. Jonge kinderen hebben behoefte aan eenvoudige, duidelijke taal. “Papa en mama gaan apart wonen, maar we blijven altijd van jou houden.” Oudere kinderen willen wellicht meer details en begrijpen ook beter waarom dingen gebeuren. Pas je boodschap aan op wat zij aankunnen en nodig hebben.

Wat moet je zeggen?

Goed, je hebt alles voorbereid. Maar dan komt het volgende punt: wat zeg je precies? Hoe ga je aan de kinderen vertellen dat papa en mama gaan scheiden?

• Wees eerlijk en duidelijk: Het is verleidelijk om eromheen te draaien, maar aan eerlijkheid en duidelijkheid hebben de kinderen het allermeeste. Dus vertel meteen eerlijk dat jullie gaan scheiden en waarom en leg uit wat er gaat gebeuren, zonder alle details te delen die kinderen kunnen overbelasten. Zeg bijvoorbeeld: “We hebben besloten om niet meer samen te wonen, maar we blijven wél altijd jouw papa en mama.” Houd het simpel en to the point. En focus op wat blijft. “We blijven altijd van je houden en we zijn er voor je, ongeacht wat er gebeurt.”
• Leg uit dat het niet hun schuld is: Kinderen kunnen zich vaak schuldig voelen over de scheiding van hun ouders, zelfs als ze dat niet uiten. Zorg er dus ook voor dat je in het gesprek heel duidelijk maakt dat de scheiding absoluut niet hun schuld is. Zeg bijvoorbeeld: “Dit is iets tussen papa en mama en het heeft niets met jou te maken. We houden allebei ontzettend veel van je, en dat zal nooit veranderen.”
• Blijf neutraal en respectvol: Vermijd beschuldigingen of negatieve opmerkingen over de andere ouder, hoe moeilijk dat soms ook kan zijn. Vertel dus samen één verhaal en ga niet allebei jullie eigen kant van het verhaal vertellen. Ook niet achteraf, na het gezamenlijke gesprek. Kinderen houden van beide ouders en voelen zich vaak verscheurd als ze het idee krijgen dat ze partij moeten kiezen.
• Sluit het gesprek positief af: Herinner je kinderen eraan dat jullie altijd van hen houden en dat ze altijd bij jullie terecht kunnen. Bied perspectief op de toekomst: “We weten dat het nu moeilijk is, maar samen komen we erdoorheen.”

>> Lees ook: Verhuizen naar een nieuwe buurt? Zo voelen kids zich snel thuis!

Omgaan met emoties van je kinderen na het gesprek

Na het vertellen dat jullie gaan scheiden, zullen de kinderen veel emoties ervaren. Van verdriet tot boosheid of zelfs opluchting. Het gezin zoals ze het kennen, verandert. En dat is voor alle kinderen moeilijk. Hoe ga je daar als ouder mee om?

• Herken en erken hun emoties: Laat je kinderen weten dat het oké is om zich verdrietig, boos of bang te voelen. “Ik begrijp dat je je nu verdrietig voelt en dat is helemaal normaal. We zijn er voor je, altijd.”
• Geef ruimte voor vragen: Moedig je kinderen aan om vragen te stellen. Ze kunnen veel onzekerheden hebben over hoe hun leven er vanaf nu uit zal zien. Wees bereid om open en eerlijk te antwoorden, maar houd het wederom simpel.
• Blijf geduldig en luister goed: Het is belangrijk om goed te luisteren, zelfs als je niet alle antwoorden hebt. Toon begrip voor hun gevoelens en blijf kalm, ook als hun reactie intens is.
• Bied stabiliteit en houd gewoontes in stand: Probeer, ondanks alle veranderingen, zoveel mogelijk vaste gezinsgewoontes in stand te houden. Zoals samen aan tafel eten of voor het slapen gaan een boekje lezen. Dit geeft kinderen een gevoel van veiligheid en voorspelbaarheid. Misschien lukt het jullie zelfs om ook na de scheiding bepaalde tradities in stand te houden, zoals samen de verjaardagen van de kinderen vieren. Dit soort afspraken kunnen jullie opnemen in het scheidingsconvenant, zodat het voor iedereen duidelijk is en kinderen weten dat sommige fijne momenten hetzelfde blijven, ondanks de scheiding.

Wat je vooral NIET moet doen

Naast al deze do’s, zijn er ook een paar dont’s om in gedachten te houden. Sommigen stipten we hiervoor al even aan. Maar hier vind je ze allemaal nog even op een rij.

• Geen beschuldigingen of ruzie: Houd het gesprek vrij van verwijten en ruzies. Het laatste wat je kinderen nodig hebben, is een discussie tussen hun ouders over wie de schuld heeft.
• Vermijd valse beloftes: Doe geen beloftes waarvan je niet zeker weet of je ze kunt nakomen, zoals “Het wordt net zoals vroeger.” Wees realistisch en eerlijk.
• Niet te veel informatie in één keer: Geef voldoende informatie, maar overlaad je kinderen niet met details. Ze hebben tijd nodig om het nieuws te verwerken. Verdere uitleg komt later wel.

De kinderen vertellen dat je gaat scheiden, is geen gemakkelijk gesprek. Helaas kunnen we dat met welke tip dan ook niet makkelijker voor je maken. Maar wel weten we dat je hier bent gekomen, omdat je het beste met je kinderen voor hebt. Je bent een goede ouder en daar brengt een scheiding geen verandering in. Veel sterkte in deze roerige periode. Jullie komen hier samen doorheen!